Asana’s (yogahoudingen)

Een belangrijk deel van de Yoga (en voor de meeste mensen het bekendste deel) zijn de Asana’s: de houdingen. Vandaar ook dat mijn weblog niet compleet is zonder wat artikelen over de houdingen.

Ik ben van plan in dit gedeelte van mijn website meer uitleg te geven over bepaalde houdingen. Dingen die belangrijk zijn, waar je rekening mee moet houden of waar de houdingen goed voor zijn.

Voor alle houdingen geldt volgens mij het volgende:

  • Denk altijd in rechte lijnen en strek, maar overstrek niets.
  • Doe je lichaam geen geweld aan en probeer niet je uiterste best te doen.
  • Yoga is géén ego kwestie, maar zelfontwikkeling.
  • Blijf ‘zacht’ van binnen en ‘stevig’ van buiten. Blijf rustig maar span of strek je spieren waar nodig.
  • Laat je ademhaling rustig en constant zijn, adem diep en vanuit je buik, je krachtcentrum.
  • Luister naar je lichaam, dit is je beste leidraad.

Yama’s deel 2: Satya (waarachtigheid)

De tweede Yama is waarachtigheid, Satya. In yoga (maar ook in het dagelijks leven) het weigeren van leugens. Nagaan of de dingen in je leven nou echt wel bij je passen.

Geen leugens in woorden, daden en gedachtes. Begin met jezelf en probeer door een positieve en liefdevolle houding dit over te brengen naar anderen. Niet liegen, niet je anders voordoen dan je bent, geen dingen doen die je eigenlijk niet wilt.

Liegen klinkt naar en negatief, maar kan ook heel klein zijn. Liegen naar jezelf bijvoorbeeld. Zonder dat iemand daar wat van merkt. Ben je eerlijk naar jezelf? Doe je wel eens dingen die je eigenlijk niet wilt? Of doe je je anders voor dan hoe je werkelijk bent? Zeg je wel eens eerlijk hoe je je voelt als iemand vraagt “Hoe gaat het?” of maak je je er vanaf met een beleefd “goed” terwijl dat eigenlijk niet zo is? Of als iemand vraagt “Wat vind je van mijn nieuwe kapsel?” en je vindt het echt verschrikkelijk?

Je wilt iemand ook geen naar gevoel geven of kwetsen als je antwoord eerlijk is, maar misschien niet gewenst (Want dat is dan weer geweld…). Probeer het dan op een luchtige, positieve manier te brengen. Met humor bijvoorbeeld. Succes!
Wat betreft jezelf en je eigen lichaam: te lang in een houding blijven staan omdat je vind dat je dat ‘moet’ kunnen terwijl het pijn doet. Dan lieg je tegen je eigen lichaam. “Nee hoor, het doet geen pijn, gewoon even doorzetten” herken je dat?

…En ga ook eens bij jezelf na wat je precies voelt als je verdrietig / beledigd etc. bent en waarom dat zo is. Denk er over na, praat er over. Laat je het weten aan de persoon die het je heeft aangedaan? Of hou je je mond en gebeurt het een volgende keer weer?

Kortom, wat betekent waarachtigheid voor jou? Wat is de waarheid? Wat doet het met je? Iets om bij stil te staan…

Yama’s deel 1: Ahimsa (geweldloosheid)

De eerste Yama is geweldloosheid, Ahimsa. In yoga (maar ook in het dagelijks leven) streven naar geweldloosheid.
Behandel jezelf en anderen met respect en wees liefdevol.

Geen geweld in woorden, daden en gedachtes. Begin met jezelf en probeer door een positieve en liefdevolle houding dit over te brengen naar anderen. Niet schelden, niet slaan en mensen niet negatief benaderen.

Geweld hoeft niet altijd groot te zijn, maar ook uit kleinere dingen kan geweld spreken. Naar andere mensen of naar dieren, of naar jezelf… Denk aan dingen als iemand iets dwingen te doen, iets of iemand tegenwerken. Opzettelijk pijn doen, emotioneel of fysiek. Iemand manipuleren, machtsmisbruik of iemand iets beletten te doen. Kwaad spreken over een ander (roddelen) is ook geweld of intimidatie. En wat dacht je van het eten van vlees?

Wat betreft jezelf en je eigen lichaam: te snel eten, of ‘waardeloos’ voedsel eten, je lichaam geweld aan doen door er slecht voor te zorgen of door gewoon maar door te gaan bij vermoeidheid of pijn.

Ge-weld: iets dat welt, groter wordt: van het ene geweld komt het andere, etc. Wat betekent geweld voor jou? Wat is geweld? Wat doet het met je? Iets om bij stil te staan…

Yama’s en Niyama’s

Eerder had ik het al over de 8 stappen van Patanjali. Vandaag werp ik een blik op de eerste 2 stappen daarvan, de Yama’s en de Niyama’s.

Yama’s en Niyama’s gaan over de bewustwording van je eigen functioneren. Niyama’s hebben een offensief karakter, dingen die je juist wél doet en Yama’s zijn defensief, dingen die je probeert juist níét te doen.
Door het toepassen van de Yama’s ga je jezelf steeds verder zuiveren en onder controle krijgen. Vergelijk de Niyama’s met een soort gedragsregels om beter te gaan functioneren in de maatschappij en zie Yama’s als gedragsregels om een beter mens te worden. Met de Niyama’s ga je je leven opnieuw inrichten. Een nieuwe structuur opzetten, waar de Yama’s in opgenomen zijn.

Yama’s

De ‘geloften van zelfonthouding’ (Yama). Deze omvatten het uit de weg gaan van geweld, leugen en bedrog, diefstal, onkuisheid en hebzucht. De Yama’s zijn morele weigeringen: dingen die je nastreeft om uit de weg te gaan. In plaats daarvan streeft een yogi naar:

  • Geweldloosheid (Ahimsa)
  • Waarachtigheid (Satya)
  • Eerlijkheid (Asteya)
  • Kuisheid (Brahmacharya)
  • Niet begeren (Aparigraha)

Yama’s zijn een reactie op je omgeving. Hoe jij reageert op de mensen en situaties om je hen. Incidenten.
Bij Niyama’s draait het om continue beoefening. Het wordt een deel van jezelf. Het nut van de Niyama’s is dat ze je kracht geven. Yama’s zijn deconditionering (je komt los van je omgeving).
Streef naar tevredenheid in het dagelijks leven: ’t helpt je jezelf te vinden en tot rust te komen.

Niyama’s

Zuiverheid, tevredenheid, onthouding, zelfstudie en overgave vormen tezamen het ‘naleven der geboden’ (Niyama). De Niyama’s zijn morele voorschriften, wat je juist wel doet. De idealen van de yoga:

  • Zuiverheid (Sauca)
  • Tevredenheid (Santosha)
  • Soberheid (Tapas)
  • Zelfstudie (Svadhyaya)
  • Overgave (Ishvara-Pranidhana)

In een volgend bericht zal ik dieper in gaan op de afzonderlijke Yama’s en Niyama’s en hoe je die op je dagelijks leven kunt betrekken.

Raja Yoga

Men vraagt mij wel eens welke yogavorm ik geef en welke opleiding ik heb gedaan. Door de jaren heen heb ik een beetje mijn ‘eigen stijl’ van lesgeven ontwikkeld, gebaseerd op de Hatha yoga, een oude en naar mijn idee de meest ‘algemene’ vorm van yoga, die voornamelijk gericht is op de houdingen die worden beoefend en de rust die daardoor wordt verkregen.

De basis van mijn Yoga beoefening (en later ook de opleiding) is ooit gelegd door Annemiek Latour. Zij heeft mijn enthousiasme voor yoga gewekt en me laten ervaren hoe fijn Yoga voor je is, wat het doet voor je lichaam en vooral ook hoe het ervoor zorgt dat je ook mentaal ‘beter in je vel’ komt te zitten.

De docentenopleiding die ik vervolgens heb gevolgd (2009-2013) is de Raja Yoga docentenopleiding in Ilpendam. Daarnaast heb ik inmiddels vele bijscholingen gevolgd in allerlei stromingen, maar daarover op een ander moment meer.
Raja Yoga is een heel oude vorm van yoga, die men ook wel ‘Koninklijke yoga’ noemt (Raja betekent koning).

Raja yoga volgt het 8-voudige pad. Dit wordt o.a. uitgelegd in de Yogasutra’s van Patanjali, één van de belangrijkste klassieke teksten uit de yogaliteratuur. Héél kort samengevat gaat Raja Yoga er vanuit dat er zonder deze 8 stappen (of delen) van de Yoga geen sprake is van Yoga (eenheid).

De onderdelen van de 8-voudige Yoga pad zijn als volgt:

  • Yama’s: morele weigeringen, onthoudingen (de ‘don’ts’ van de yoga)
  • Niyama’s: morele voorschriften / de idealen (de ‘do’s’ van de yoga)
  • Asana’s: fysieke yogahoudingen
  • Pranayama: sturen en beheersen van je energie
  • Pratyahara: terugtrekken van je zintuigen
  • Dharana: concentratie oefeningen
  • Dhyana: meditatie
  • Samadhi: contemplatie (beschouwing)

In mijn weblog wil ik graag aandacht besteden aan deze 8 stappen van de Yoga. Iets waar ik in mijn gewone lessen meestal niet (uitgebreid) aan toe kom.

Middels deze artikelen wil ik mijn klanten een klein beetje meer achtergrond van de Yoga meegeven en ze zo enthousiast maken voor wat Yoga ze nog meer te bieden heeft, zoals mijn docenten dat eerder ook bij mij hebben gedaan.

Gerichte ontspanning in Savasana

  1. Ga plat op je rug liggen, sluit je ogen en richt de aandacht naar binnen. Observeer je adem.
  2. Krom je tenen en trek je voorvoeten op. Spreid je tenen en strek je voorvoeten uit. Dan ontspannen.
  3. Til je rechterbeen een stukje op. Adem in en span alle spieren aan in dat been. Laat weer los op een uitademing. Ontspan je been en herhaal aan de andere kant.
  4. Trek op een inademing de bilspieren aan en merk dat je onderlichaam omhoog gedrukt wordt. Voel het gewicht en ontspan weer op een uitademing.
  5. Op een inademing span je de spieren langs de ruggengraat aan en druk je schouders in de grond. Zet een hoge borst op en trek je buikspieren aan. Adem dan uit en ontspan alle spieren. Voel hoe de spanning wegvloeit uit je lichaam.
  6. Til je rechterarm een stukje op. Adem in en span alle spieren aan in die arm. Maak een vuist en strek daarna alle vingers. Ontspan je arm weer op een uitademing en herhaal aan de andere kant.
  7. Trek je schouders op richting je oren terwijl je inademt, ontspan ze weer terwijl je uitademt.
  8. Op een inademing span je alle spieren aan in je gezicht (trek een gek gezicht). Knijp je kaken op elkaar, frons je voorhoofd en knijp je ogen dicht. Open je ogen dan en rol er mee. Steek je tong zo ver mogelijk uit. Op een uitademing ontspan je weer.
  9. Draai je hoofd zonder spierspanning naar rechts: je rechteroor laat je naar de grond zakken. Adem een paar keer diep in en uit en voel de strekking links in je hals. Kom weer terug naar het midden op een uitademing, ontspan en herhaal aan de andere kant.
  10. Druk je kin tegen de borst en voel de strekking in je nek. Ontspan weer en voel wat er allemaal gebeurd is in je lichaam.
  11. Blijf een paar minuten zo liggen: ontspan en voel na.
    (…)
    12. Laat je adem dan weer wat steviger worden en beweeg je handen en je voeten. Strek je lichaam of kom nog even op je zij liggen.
    13. Langzaam en voorzichtig weer overeind komen.